Haşhaş nedir, yararı nelerdir, üretimi nasıl yapılır?

Haşhaş (Papaver), gelincikgiller ailesinden bitki cinsidir.

Bir, iki ya da çok yıllık bitkilerdir. Haşhaş bitkisi, yazların sıcak geçtiği, orta derecede yağış alan yerleri sever. Anavatanı Doğu Akdeniz'dir. Hindistan ve Anadolu'da çok eskiden beri tarımı yapılmaktadır. Haşhaş cinsinin yaklaşık 50 türünden 30 kadarı Türkiye'de yetişir. Bunların en önemlisi Papaver somniferum, kapsülünden "afyon" adlı uyuşturucu, tohumlarından da "haşhaş yağı" adı verilen yenilebilir yağ çıkarılan haşhaştır.

Bitkinin meyvesi olan kapsülde, çok sayıda tohum bulunur. Haşhaş yağı, tohumların %40-45'ini meydana getirir. Haşhaş yağı, kaliteli, yemeklik, bitkisel bir yağdır. Tohumların yağı çıkartıldıktan sonra kalan küspe hayvan yemi olarak kullanılır ve hayvanın sütündeki yağ oranını arttırır. Meyve kabuğundan 20 kadar alkaloid elde edilir. Bunlar, afyon türevleri olan, morfin, kodein, narkotin, papaverin gibi uyuşturucu olarak ve tıpta da kullanım alanı olan maddelerdir.

Ülkemizde Orta Anadolu Bölgesi'nde Afyonkarahisar, Denizli, Kütahya, Uşak, Isparta, Konya, Burdur illerinde yetiştirilir. Üretim sürekli gerilemektedir ve 1991'de 22.538 ton olmuştur. Uyuşturucu üretiminde de kullanılabilmesi nedeni ile haşhaş üretimi kontrollü olarak yapılmaktadır.

1971 yılında ABD'nin isteği üzerine Haşhaş ekimi Nihat Erim hükümetince yasaklandı.

Fakat daha sonra Bülent Ecevit hükümeti,1974 yılında bu yasağı kaldırdı.