Hayvanlarda ilkyardım için ne yapmalı?
Güneş Çarpmasında (Hipertermi) İlkyardım
Çevresel, fiziksel ve medikal faktörler hayvanlarda güneş çarpma riskini arttırır. Sıcak, nemli hava, yetersiz hava, aşırı egzersiz, şişmanlık, kısa tüylülük gibi hazırlayıcı faktörler hipertermi riskini yükseltir.
Hipertermi durumunda ilkyardımda dikkat edilmesi gereken noktalar :
*
Güneş çarpmasına maruz kalmış hayvanlarda ani fakat dikkatli bir şekilde vücut iç ısısı düşürülmelidir.
*
Soğuk suyla ıslatılmış havlularla hayvan sarılabilir veya soğuk duş yaptırılarak hayvanın ısısı düşürülebilir.
*
Soğuk banyo uygulaması perifere gidecek kan miktarını azaltır ve böylece hayvanda ısı düşmesi sağlanmış olur. Hayvan sahibi rektal ısıyı alabiliyorsa, rektal ısının normal değere düşmesi durumunda soğuk uygulamaya son verilebilir.
*
Hastanın durumunun ağır olduğu durumlarda en kısa zamanda, hasta en yakın veteriner kliniğine taşınmalıdır.
Yanıklarda İlkyardım
Yanık, herhangi bir ısıya maruz kalma sonucu, doku bütünlüğünün bozulmasıdır. Yanık, genellikle sıcak su veya buhar teması sonucu meydana geldiği gibi, sıcak katı maddelerle temas, asit / alkali gibi kimyasal maddelerle temas, elektrik akımı etkisiyle de meydana gelebilir.
Yanığın ciddiyetini belirleyen faktörler :
1.Etkilenen vücut bölgesi
2.Yanığın derinliği
3.Yanığın yaygınlığı
4.Enfeksiyon riski
5.Hayvanın yaşı
Yanıklarda ilkyardım sistematiği :
*
Hayvan hala yanıyorsa, panik yaratmadan, ateş kaynağından uzaklaştırılır,
*
Hayvanın hayati bulguları kontrol edilir ( A,B,C),
*
Solunum yolunun yanıktan etkilenip etkilenmediği kontrol edilir,
*
Yanık bölgesine en az 15-20 dakika tazyiksiz soğuk su uygulanır, (yanık yüzeyi büyükse ısı kaybı çok olacağından önerilmez),
*
Baş boyun bölgesindeki yanıklarda ödem oluşabileceği düşünülerek hayvanın boyun veya göğüs tasmaları çıkarılmalıdır,
*
Hijyen ve temizliğe çok dikkat edilmelidir,
*
Su toplamış kesecikler patlatılmamalıdır,
*
Yanık bölge üzerine ilaç ya da yanık pomadı gibi maddeler de sürülmemelidir,
*
Yanık üzeri temiz bir bezle örtülmelidir,
*
Yanık bölgesine basınçlı bandaj uygulanmamalıdır,
*
Zaman kaybedilmeden veteriner kliniğine taşınmalıdır.
Donmalarda İlkyardım
Donma, aşırı soğuk nedeni ile, soğuğa maruz kalan vücut bölgesine yeterince kan gitmemesi ve bu bölgede kanın pıhtılaşması sonucu dokuda hasar oluşmasıdır.
Donmada ilkyardım sistematiği :
*
Hayvan ılık bir ortama alınarak soğukla teması kesilir,
*
Hayvan yan tarafına yatırılarak üzerine battaniye örtülür,
*
Hayvanın hareket etmesi önlenir,
*
Donmadan dolayı su toplammış bölgeler şekillenmişse bunlar patlatılmaz, bu bölgelerin üstü örtülür,
*
Donmuş bölge ovulmaz, kendi kendine ısınması sağlanır,
*
Hayvanı ısıtma işleminden sonra hala halsizlik varsa bezle sargı uygulanabilir,
*
Zaman kaybedilmeden veteriner kliniğine taşınır.
Göz Hastalıklarında İlkyardım
Delici cisim yaralanmaları, kimyasal maddelerle gözlerin teması, glakom ve göz çıkıkları gözlerde ilkyardımı gerektiren durumlardır.
Bu durumlarda hasta sahipleri ya da ilkyardımcının yapabilecekleri asgari ilkyardım işlemleri şunlardır :
*
Gözler herhangi bir kimyasal madde ile temas etmişse en az 5 dakika bol su ile yıkanmalıdır,
*
Göz çıkıklarında hayvanlarda çok ağrı olabilir. Bu durumlarda hayvanın gözünü nemli bir havluyla yerinde tutmalı ve hayvanın kontrolsüz hareket etmesi önlenmelidir,
*
Hayvanın aşırı hareket etmesi yeni yaralanmalara neden olabilir,
*
Göze batan yabancı cisimler hayvan sahipleri tarafından uzaklaştırılacak durumda olsalar bile kesinlikle hayvan sahipleri bu işlemi yapmamalıdır,
*
En kısa zamanda veteriner kliniğine taşınmalıdır